Wicepremier Morawiecki ogłosił w trakcie „Kongresu 590” w podrzeszowskiej Jasionce „Konstytucję dla biznesu”. Przywraca ona zasadę jaka pojawiła się w słynnej „Ustawie Wilczka”: co nie jest zabronione, jest dozwolone. Czyli wolność podejmowania wszelkich działań, z wyjątkiem tych, których zakazują przepisy prawa. To dość niesamowite, ale ten prosty zapis naprawdę jest w Polsce potrzebny! Zniknie numer regon – więc być może przedsiębiorca nie będzie już musiał zgłaszać urzędom, jaki rodzaj działalności zamierza prowadzić. Nareszcie!
Poza tym w nowej ustawie ma się znaleźć następujące regulacje:
1. Wprowadzenie działalności nierejestrowanej. Czyli można prowadzić drobną działalność gospodarczą nie będąc przedsiębiorcą.
2. Rolnicy nadal nie będą przedsiębiorcami.
3. Zasada rozstrzygania wątpliwości formalnych i prawnych na korzyść przedsiębiorcy.
4. Ograniczenie i usprawnienie administracji. Między innymi wprowadzenie zasady proporcjonalności działań, ograniczenie i uszczegółowienie zasad kontroli. Wprowadza się zasadę milczącej zgody: jeśli po upływie ustawowego czasu wydania jakiejś decyzji urzędowej, przedsiębiorca nie dostanie sygnału z urzędu, może zakładać, że jest ona pozytywna.
5. Ograniczenie „rozpasania prawnego”: Rada Ministrów może przyjąć projekt ustawy określającej warunki podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej, jeżeli wykazano, że jej cele nie mogą zostać osiągnięte za pomocą innych środków.
6. Dla osób fizycznych jeden wpis do centralnej ewidencji i NIP jako uniwersalny identyfikator.
7. Pół roku zwolnienia z ZUS dla nowych przedsiębiorców.
Zapowiedziano także szereg innych działań – między innymi „Ustawa o elektronizacji gospodarki” ma pozwolić na zwiększenie obrotu bezgotówkowego oraz upowszechnienie elektronicznej formy komunikacji.
Więcej szczegółów można znaleźć w niezbyt obszernym oryginale Konstytucji, lub jeszcze krótszym opracowaniu na stronie businessinsider.com.pl.
Tą konstytucją Minister Morawiecki proponuje pakt z przedsiębiorcami: „my tworzymy jak najlepszą przestrzeń regulacyjną dla przedsiębiorców, wy będziecie budować wysokojakościowe miejsca pracy”.
Oczekiwania wobec przedsiębiorców zostały tu sformułowane w sposób dość dziwny. Brak jednoznaczności może wynikać z ostrożności. Rząd działa bowiem w skrajnie nieprzychylnym środowisku i cokolwiek da się zinterpretować (nawet manipulując słowami) przeciw niemu – zostanie tak zinterpretowane.
Przykładem może być tekst w Polityce zatytułowany: "Konstytucja dla biznesu Morawieckiego dzieli przedsiebiorców na swoich i tych skażonych III RP”. Autorka nawet nie stara się udowodnić tytułowej tezy (a może tytuł nadał redakcja?), a w miejsce krytycznego opisu „konstytucji” mamy powoływanie się na „protesty przedsiębiorców” w zupełnie innych kwestiach.
Prawdziwy pakt jakiego Polska potrzebuje to zgoda na to, że wraz ze zmniejszeniem nadzoru państwa nad przedsiębiorcami oni postarają się prowadzić biznes w sposób etyczny. Byłoby wspaniale, gdyby w tej kwestii wypowiedział się Episkopat Polski. Ważna jest także reforma podatkowa. Powszechna dezaprobata dla „kombinatorstwa” będzie możliwa tylko wtedy, gdy podatki będą odczuwane jako sprawiedliwe. Tymczasem pojawiają się głosy, że rząd może zrezygnować z projektu jednolitego podatku.
Drugim (po uczciwości) filarem nowego paktu powinno być zaangażowanie wykraczające poza indywidualną działalność. Utworzenie Komisji Wspólnej Rządu i Przedsiębiorców nie może przekształcić się w jeszcze jedno forum lobbingu. Tak się stanie, jeśli reprezentacja przedsiębiorców nie będzie tworzona oddolnie – jako efekt ich współdziałania. Klastry gospodarcze mogłyby więc odegrać w tym procesie kluczową rolę.
Trzecim filarem „nowej fali polskiego kapitalizmu” powinien być powrót do pierwotnej idei przedsiębiorczości. Społeczeństwo potrzebuje ludzi potrafiących godzić zaradność z ryzykiem. Oni podejmują działania mające na celu zaspokojenie realnych potrzeb społeczeństwa. Państwo nie powinno więc wspierać całego obszaru fikcji: spekulacji finansowych, rzeszy pogrobowców PRL’u skupiających się na wypełnianiu formalnych wymagań (vide „nauka polska”), mnożenia biurokracji. Z drugiej strony musi się znaleźć sposób na uwzględnienie w ekonomii wszelkich działań noszących znamiona przedsiębiorczości – bez względu na formę ich wykonywania. Zmierzać musimy do systemu który nie będzie różnicował rolników, beneficjentów budżetu, przedsiębiorców i ludzi prowadzących drobną działalność gospodarczą lub rozpoczynających taką działalność. Cokolwiek robisz z myślą o korzyściach własnych lub innych – ma swoją określoną wartość. W szczególności dotyczy to pracy solidarnej.